"Kailangan nating malaman kung ano nga ba ang karapatan natin!" Ika ng nagsalita sa unahan noong araw ng Sabaso, ika-10 ng Disyembre taong 2016 sa may third floor ng Pacific Mall, Lucena City. Naroroon ang mga estudyante ng Calayan Educational Foundation Inc. na may strand ng Humanites and Social Sciences.
Art of Human Rights ang mababasa sa bandang unahang bahagi ng venue. Pasado alas-nuwebe na ng umaga nasimulan ang event. Isang babae ang unang nagsalita, makalipas ang ilang minuto na pagsasalita niya, binigyan niya ng pagkakataon ang mga estudyante na ipakita ang talento ng bawat isa. May nga-spoken words, poetry performance at kumanta sa unahan. "Ang talented naman pala ng mga estudyante ng CEFI" ika ng babae.
"BUO,BUO,BUO...COSEJO,COSEJO...ANNALISA,ANNALISA" kanya kabyang kantiyawan ng mga estudyante, na kung sino pa ang magpeperform sa unahan.
Nang wala ng gustong pumunta sa unahan upanh magperform, nagsimula na ulit magsalita ang babae.
Ala una ng tanghali na nood ang mga estudyante ng film na ang pamagat ay 'Barber's Tales' na pinagbibidahan ni Eugene Domingo. Si Marilou Diaz-Abaya ang kanyang ginanapan. Isang ulirang babae na nmatay ng asawa't anak.
Noong namatay ang asawa ni Marilou, napagpasiyahan niyang magtayo ng isang barber shop, Jose's Barbershop ang pangalan. Walang naniwala sa kakayahan niya dahil isa siyang babae. Ngunit naging personal na taga-gupit si Marilou ng kanilang Mayor at unti-unting nakilala siya sa pagggugupit at unti-unting nagkaroon siya ng costumer.
Si Pastor ang madalas magpagupit sa kanya ngunit napatay ito ng mga sundalo. Si Edmundo, isang rebelde, kanyang inaanak, nagawa niyang itago, dahil ito ay pinaghahanap ng mga sundalo. Nang magpakamatay ang asawa ng mayor dahil na rin sa pambubugbog dito. Itinago ng Mayor ang totoong nangyari. Napatay ni Marilou si Mayor dahil sa pagtatago ng unay na nangyari sa asawa nito at sa huli, naging kasapi siya ng kapisanan ng mga rebelde.
Habang patuloy na nanunuod ang mga estudyante, may inilatag na isang puting tela sa sahig ng Mall at unti-unti itong kinulayan ng kulay pulang pintura. Larawan ni Marcos na nakalapit ang mukha kay Duterte ang makikita rito at sinulatan pa ito ng itim na pintura.
Nang matapos ang film, nagsalita ang babae at ipinakilala si Aaron. Nagsalita si Aaron ng tungkol sa Bahagharing kanyang kinabibilangan. Mga LGBT ang kasali rito. Ayon sa kanya siya si Aaron Bonette, 22 na taong gulang, kasama siyang nagbuo ng Bahaghari sa Enverga. Last year 2015, lumipad siya sa Maynila upang tugunan niya ang panawagan ng mga ibang LGBT upang buoin ang national LGBT.
Isang estudyante ang nagtanong sa kanya " 'Di ba po Human Rights rin po 'yun? Ano po ang maipapayo ninyo sa kabataan na hindi aware dito, na iniechapwera lang po" "Para sa mga kabataan ng katulad ko rin, na ako bago maging isang bakla, kayo bago maging babae isang lesbian o maging isang estudyante ng CEFI, o kung anuman, tayo ay parte ng lipunan at ang lipunan natin ay nangangailangan ng ating boses upang tungunan itong pangangailangang ito, Ano ba yun? At ang unang-una para ilaban ang pagsulong ng bawat isa.." sagot niya. Nagbigay din siya ng ilang halimbawa na nangyayari sa isang transgender na si Jenefer Laude na nilunod sa inidoro at pinatay. Ang naipayo niya huwag daw natin na isipin na kung anong meron tayo at kailangan natin na tignan ang nakaraan upang mahubog tayo.
Nang matapos magsalita si Aaron. Ngsimula na ulit na magsalita ang babae at muling natong kung sino pa ang gustong mag-perform sa unahan pero ni isang estudyante'y walang nag-perform kaya muling nagsalita siya "Sige, maghanda mina kayo at maya ko kayo ulit tatawagin," May pinakilala siyang lalaki at nagsimula ring magsalia sa unahan. Nang matapos, isang matanda naman ang sumunod, German Mercado ang kanyang pangalan.
May mga estudyante na lumapot sa kanya nang matapos aiyang magsalita. Siya'y nasa gilid at may ginagawa. Tinanong siya ng isang estudyante kung ano ang maaaring maipayo nito sa mga kabataan na hindi aware sa pamahalaan." "Makinig sa balita, magabasa ng diyaro, manuod ng TV at bumuo ng kanyang opinyon at magsalita at hindi dapat maging paaibo..." ani niya. "Prove your work", huli niyang sinabi at pinabalik kami sa aming pagkakaupo upang patuloy na makinig.
"Sinong sasama sa inyosa candle lighting?" ani ng nagsasalita sa unahan at isa-isang binigyan ang mga estudyante ng kandilang nakalagay sa baso.
May pinakilalang rapper ang nagsasalita sa unahan si Joel Bancay. Lumakad ito patungong unahan at nagpakilala, bago niya simulan ang kanyang rap. Iponaliwanag niya ang ibigsabihin nito. Patuloy sa pagrarap siya. 18 ba taong gulang siya at nag-aaral sa St. Anne College. "Last 2014 ako nagsimulang sumali sa organisasyon na ito." Masya niyang sinabi noong siya ay nagkukwento at kausap ng mga estudyante. Maraming nagpa-papicture at lumalapit sa kanya.
Sa bandang kanan, patuloy na may nagpipinta, kasama sa nagpipinya si Jasmone Lacerna, 20 years old. Noong 2013 siya nagsimulanh sumali sa organisasyon. "Ang pagpipinta ay hobby ko talaga," ani noya at patuloy sa pagkukwento. Guni-guri ang pangalan ng grupo na kanyang kinabibilangan. "Habang lumalaon, nalalaman ko kung bakit pinapaintindi nila sa akin." Nabanggit rin niya noong sila'y bumisita sa Pagbilao isang magsasaka sila, nang minsang umalis ang mga ito giniba ang bahay at pagbalik nila ay wala na silang bahay at kalat-kalat ang kanilang mga gamit. Ikinuwento rin niya ang tungkol sa isang lupa na pinaglaban ng mag-asawang matanda na may aakit at taga-ibang lugar at wala silang alam sa karapatan nila dahil hindi sila nag-aral. "Para sa akon, ako'y naawa sa mga kapanayan ko, syempre! Anong magagawa ko para matulungan ang mga tao upang maipaglaban ang karapatan nila?" ani ni Jasmine.
Nang matapos ang mga estidyante sa pagtatanong sa kanya ay muli na itong bumalik sa kanyang ginagawa.
Binigyan rin ang mga estudyante ng itim na tela "Itali ninyo kahit saan," ani nang nagbigay ng tela. Nilagay sa ulo, sa braso at king saan-saan pa.
Pagabi at unti-unti nang nauubos ang mga estudyante. Tinuruan ang mga ito ng kanilang isisigaw habang sila ay magmamartsa.
Pasado 6:37 na natapos ang kanilang pagmamartsa kasama ang ilang estudyante ng CEFI. Hawak ang ginuhit na nasa tela sila ay naglakad mula sa venue na pinagganapan patungo sa eskwelahan ng mataas na paaralan ng Quezon National High School, at muling bumalik sa Pacific Mall. "MARCOS! DIKTADOR! HITLER! TUTA!" ang maririnig sa kanila habang sila ay nagmamartsa.
No comments:
Post a Comment